جذام :
يكي از بيماري‌هاي پوستي بيماري جذام است اين بيماري بسيار مزمن و مسري است. بيماري جذام به وسيله باكتري (باسيل) مقاومي به نام ميكوباكتريوم‌لپره به وجود مي‌آيد. مناطقي از اعضاي بدن مثل پوست و اعصاب مهمترين اعضاي هستند كه هدف حمله اين باسيل قرار مي‌گيرند. ولي در نظر داشته باشيد كه ساير اندام‌هاي ديگر بدن نيز از اين حمله مصون نيستند، به خصوص دست و پا، صورت و چشم‌ها دچار اين ضايعه مي‌شوند. متأسفانه بيمار آسيب‌هاي ديدگي و سوختگي رو كه حاصل از بيماري است احساس نمي‌كند و اين ضايعات ممكن است به صورت زخم شود. جذام ممكن است خود را به صورت ضعف ماهيچه‌ها و فلج نيز نشان دهد. كه باعث معلوليت‌هاي جدي از قبيل: از شكل افتادگي عضو يا حتي كوري و از بين رفتن انگشتان دست و پا مي‌شود.
علائم بيماري:
شايع ترين علامتي كه در بيماري جذام ديده مي‌شود بي‌حسي در اندام‌ها و رنگ‌پريدگي پوست ميباشد. اين بي‌حسي بيشتر در اعصاب بالاتنه ديده مي‌شود كه اختلال حركتي و بي‌حسي در بعضي عضلات به وجود مي‌آورد.
علائم هشدار دهنده جذام عبارتند از:
• گره های پوستی مشخص یا کلفت شدن پوست
• لکه های قرمزو رنگ پریده بدون حس لمس
• زخم های مزمن بدون درد در دست ها یا پاها
• کلفت شدن اعصاب محیطی در محل های خاص
• ریزش موهای ابرو خصوصا" در ناحیه خارجی
• آسیب به اعصاب محیطی و فقدان حس و ضعف ماهیچه های دست ها و پاها
علل بيماري:
علل اصلي اين بيماري یک باکتری به نام مایکوباکتریوم لپره می باشد. رشد این باکتری بسیار کند است، به طوری که در بافت نرم کف پای موش در طی 13-11 روز تکثیر می‌یابد.
اتقال جذام:
باكتري جذام از طريق ارتباط نزديك به طور طولاني در يك محيط سربسته انتقال مي‌يابد. اما به شرطي كه بيمار تحت درمان نباشد. توجه داشته باشيد كه بيمار از طريق عطسه يا سرفه در يك فضاي بسته مي‌تواند بيماري را انتقال دهد. نكته ديگر آن است كه اين بيماري از طريق آميزش از مادر به جنين در طول بارداري منتقل نمي‌شود.
راه های انتقال بیماری جذام عبارتند از:
• دستگاه تنفس
• دستگاه گوارش
• پوست
• از طریق رحم مادر به نوزاد
• تماس با حیوان‌ها، حشرات و خاک محیط اطراف.
عوارض بيماري:
• ممکن است ناتوانی جنسی و عقیمی را در مردان به وجود آورد.
• در این نوع از بیماری ممکن است شکل خاصی در دست ها و پاهای مریض ایجاد شود. افتادگی مچ پا،مچ دست، مشکل در مشت کردن انگشتان، و کوچک شدن عضلات از جمله آنهاست.
• تهاجم میکروب به مخاط بینی از دیگر مشکلاتی است که گریبانگیر افراد در این بیماری می شود که در صورت عدم درمان،موجب تخریب غضروف بینی شده و ظاهر صورت را زشت می کند.
• معمولأ حس اندامها خصوصأ اعصاب دست ها و پاها تخریب شده ، بی حس می گردند. به طوری که در بسیاری از مواقع، وقتی دچار زخم می شوند درد ها را حس نمی کنند.
تشخيص بيماري:
تشخيص جذام بر اساس شرح حال و انجام موارد زير است :
• تست جلدي لپرومين که براي افتراق دو نوع بيماري اهميت دارد .
• جدا کردن باکتري از ضايعات پوستي
درمان بيماري جذام:
جذام يك بيماري قابل درمان است. بهترين و شايع‌ترين درماني كه از طريق سازمان بهداشت جهاني براي اين بيماري در نظر گرفته شده دارو درماني است. گرچه همه بيماران براي درمان كامل بايد داروهاي خود را مرتب طي دوره‌هاي نسبتاً طولاني مصرف نمايند. براي بيماران پاسی-باسيلاري يك دوره 6 ماهه و براي بيماري جذامي مولتی – باسيلاري يك دوره 24-12 ماهه كافي است. اين بيماري بيش از هرچيز معلوليت را به همراه مي‌آورد به همين خاطر هدف از كنترل برنامه‌ها، قطع انتقال باكتري و در حال بيماري و همچنين كم كردن ناتواني و معلوليت بيماران است. مسئله‌اي كه در اين بيماري مورد اهميت قرار مي‌گيرد. آغاز سريع درمان است. به اين معني كه قبل از اينكه اولين علائم معلوليت آشكار شود بايد سريعاً درمان شود. امروزه جذام هنوز به عنوان يكي از معضلات جدي سلامت عمومي است ولي با اين وجود براي كنترل آن هيچ كار مهمي صورت نگرفته و هنگامي كه راه درمان خوبي براي اين بيماري پيدا شود امكان جلوگيري و پيشگيري از به هم ريختگي و انحناي اندام‌ها و معلوليت فراهم مي‌شود. گرچه بهبودي تنها در صورتي اتفاق مي‌افتد كه درمان در اسرع وقت صورت گيرد.
پيشگيري بيماري:
• کندن موهای بینی
• استحمام
• عدم مصرف مواد خوراکی در هنگام امیزش جنسی از موارد کنترل و پیشگیری این بیماری است.