مسمومیت با سرب

مسمومیت با سرب:
سرب در ساختن پوشش کابل ها، رنگ ها، مواد شیشه ای و داروهایی که جهت مصارف خارجی تهیه می شوند، به کار می رود و پراکندگی وسیع آن در محیط زیست باعث آلودگی روزافزون گیاهان و حیوانات می شود. حدود 20 میکروگرم سرب توسط غذا و 8 میکروگرم سرب توسط استنشاق باعث آلودگی در انسان می شود. اغلب سیگاری ها در حدود 20 تا 30 میکروگرم سرب نیز به وسیله دخانیات به دست می آورند.
حدود 7% سربی که انسان از طریق غذا دریافت می کند توسط گوشت است. طبق توصیهWHO دریافت سرب توسط انسان نباید در هفته بیش از 3 میلی گرم باشد یعنی 400 میکروگرم در روز. حالت مسمومیت زمانی ایجاد می شود که میزان سرب در خون بین 6/0 تا 1 میکروگرم در خون باشد و کودکان چون 6 برابر بزرگسالان قدرت جذب سرب از طریق غذا را دارند در معرض خطر بیشتری هستند. سرب معمولاً با توجه به ترکیب غذا و وضعیت فیزیولوژیک دستگاه گوارش در بزرگسالان به میزان 5 تا 10% و در کودکان تا 50% توسط روده ها جذب می شود. میزان جذب سرب از طریق دستگاه تنفسی بالاتر بوده و بین 30 تا 50% می باشد.
مسمومیت با سرب اغلب توسط عواملی نظیر: بخارهای سرب دار و خوردن مواد حاوی سرب اتفاق می افتد. دفع این عنصر در بدن به آرامی انجام می گیرد و در داخل استخوان ها جمع می شود.
افراد زیر باید در انجام امورات روزمره خود بیشتر احتیاط را در نظر بگیرند:
1)افرادی که در در معادن سرب کار می کنند.
2)افرادی که در مکان هایی مانند كارخانه‌هاي باطري سازي که درصد بالاتری از سرب در آنجا وجود دارد. یکی از عوامل ایجاد کننده کم خونی در بزرگسالان، مسمومیت با عنصر سرب است و عوارضی مانند: پوكي استخوان، ضعف عمومي و خستگي مزمن را برای فرد مسموم در پی دارد.
اطفال بیشتر در معرض خطر ابتلا به مسمومیت با سرب قرار دارند؛ چرا که سد خونی- مغزی کودک تا قبل از سن ۳ سالگی به طور کامل تکامل پیدا نکرده است و همین امر منجر می شود تا درصد بالاتری از سرب وارد دستگاه عصبی مرکزی شود.
رفتارهای شایع دوران کودکی نظیر دست بردن به دهان به طور مکرر و پیکا (خوردن مکرر مواد غیرغذایی) خطر ورود سرب از طریق دستگاه گوارش را به طور قابل توجهی افزایش دهد.
سکونت یا رفت وآمد در خانه های قدیمی که رنگ دیوارهایشان حاوی سرب است .
غبار ناشی از لباس های کارگران صنایع سرب
سرب محلول در آب ناشی از لوله های سربی یا لوله های لحیم شده با سرب
ظروف سرامیکی دارای لعاب حاوی سرب به خصوص اگر غذاهای نوشیدنی های اسیدی در آنها نگهداری شود.
غذاهای نگهداری شده در کیسه های پشت و رو شده پلاستیکی نان که دارای نوشته هایی با جوهرهای رنگی هستند.
خاک و غبار نزدیک صنایع سرب
مشاغلی نظیر ساخت ظروف سفالی لعاب دار، لحیم کاری با سرب ، نقاش ساختمان ، تولید گلوله های سربی ، ساخت شیشه های رنگی ، تعمیر اتومبیل یا کشتی
تماس شغلی با سرب ـ در مشاغلی نظیر لوله کشی ، لوله بُری ، استخراج سرب ، تعمیر اتومبیل ، تولید شیشه ، ساخت کشتی ، صنایع چاپ ، تولید پلاستیک ، تصفیه و پالایش سرب ، جوشکاری یا بُرش فولاد، ساختمان سازی ، تولید محصولات لاستیکی ، کار در ایستگاه های گاز، تولید باتری ، بازسازی پل
علائم مسمومیت:
مسمومیت توسط سرب غالبا به صورت مزمن ایجاد می شود و تحولات بیشتر در استخوان ها و مغز استخوان به وجود می آید و اختلال در سنتز گویچه های قرمز خون منجر به آنمی (کم خونی) می شود. از سایر علائم مسمومیت اختلالات نورو توکسیک (اختلالات عصبی) می باشند که اغلب منجر به فلج می شود و سرانجام علائم کلیوی نیز بروز می کند. نیمه عمر بیولوژیک سرب برای انسان در خون حدود 4 هفته، برای کلیه ها 2 ماه، برای کبد 2/2 سال و در استخوان ها 28 سال تخمین زده می شود. كودكان در حال رشد، زنان باردار و افراد مسن بيشتر در معرض ابتلا به مسموميت با سرب قرار مي‌گيرند. اين فلز مي‌تواند باعث ايجاد اختلالات گوارشي از جمله دردهاي شكمي شود و بسياري از اوقات تجمع سرب در شكم با درد آپانديسيت اشتباه گرفته مي‌شود. همچنین درباره علائم ناشي از مسموميت با سرب در كودكان می توان به این مطلب اشاره کرد که: سرب جزو سمومي است كه در بدن تجمع پيدا مي‌كند، بنابراين مي‌تواند با تجمع در بدن زنان باردار به جنين هم برسد و خطراتي را بويژه در سه ماهه اول بارداري براي مادر و جنين به همراه داشته باشد. علائم آلودگي بدن به سرب در طولاني مدت عبارتند از: نشانه‌هاي

مسموميت با سرب در كودكان كمي متفاوت تر است. وجود خطوط كدر بر روي دندان‌ها، تغييرات خلقي و رفتاري و كم شدن رشد
ذهني بر اثر تماس كودكان با سرب ايجاد مي‌شود. علامت‌هايي چون تجمع سرب در استخوان‌ها، تجمع سرب در گلبول‌هاي قرمز، خستگي مزمن، پيري زودرس، سردرد، افسردگي، پوكي استخوان زودرس، تغييرات روحي و رفتاري چون عصبانيت و پرخاشگري نيز اغلب در ميان بزرگسالان شايع است.
به طور کلی مسمومیت با سرب به دو نوع حاد و متوسط می باشد. علائم مسمومیت حاد توسط سرب شامل موارد زیر است:
تهوع، استفراغ، درد و تشنج در روده ها همراه با یبوست، عدم دفع ادرار و ضایعات کبدی که در اثر توقف گردش خون منجر به مرگ می شود.
علائم مسمومیت مزمن عبارتند از: کاهش وزن، رنگ پریدگی، فلج دست، ضعف حافظه، سرگیجه، کاهش قدرت بینایی، افسردگی و تحریک پذیری در اثر انسفالوپاتی( آسیب به سیستم مغزی)
مسمومیت علامت دار سرب بدون هرگونه آسیب مغزی واضح عموماً با درمان بهبود می یابد، ولی مسمومیت مخفی دستگاه عصبی مرکزی ممکن است مدت ها تداوم یافته و یا دایمی گردد. تماس طولانی مدت با سرب ممکن است منجر به نارسایی مزمن کلیه ، نقرس ، و تشکیل یک خط سربی (آبی تیره ) بر روی بافت لثه گردد.
در موارد آسیب مغزی ، اختلالات دایمی (عقب ماندگی ذهنی ، اختلالات تشنجی ، کوری ، ضعف عضلانی ) ممکن است بروز کند.
درمان:
آزمون های تشخیصی ممکن است شامل آزمایش های خون و ادرار برای اندازه گیری سطح سرب ، عکس استخوان ها و شکم برای دیدن رسوبات احتمالی سرب در این نواحی باشد. درمان عبارت است از: اجتناب از تماس بیشتر با سرب و برای برخی بیماران ، درمانی دارویی برای کمک به دفع سرب
این مسمومیت باید به اداره بهداشت محلی اطلاع داده شود. بررسی کامل خانه و محل کار جهت تعیین منبع سرب و بررسی همه اعضای خانواده از نظر مسمومیت با سرب مهم است.
در شرایط مسمومیت بیمار باید مقادیر کافی آهن و کلسیم مصرف نماید و همچنین استفاده از رژیم کم چرب جهت کاهش جذب و احتباس سرب توصیه می شود. بهترین دارو در این بیماری داروهای شلاتور(دفع کننده) سرب از بدن است.
با اندازه گیری سطح سرب در تمامی کودکان بین 12-9 ماهگی و در سن 2 سالگی می توان خطر ابتلا به مسمومیت با این عنصر را در آن ها کاهش داد.