اختلال روانپرشی اشتراکی
از دسته اختلالات روان پرشی درفردی است که ارتباط نزديك با شخص يا اشخاصی دارد که هذيان دارند. بر اثر این شرایط فرد نيز دچار هذيان شود.در زیر به بررسی ویژگی ها و برخی علل این اختلال پرداخته می شود.
تعریف.
شامل نظام هذیانی است که بین دو یا چند نفر مشترک میباشد؛ قبلاً اختلال پارانوئید القایی یا جنون دوتایی خوانده میشد.
همهگیرشناسی:
این اختلال نادر است؛در زنان و افرادی که به علت ناتوانیهای جسمی به افراد دیگر وابستهاند شایعتر است. در 95٪ موارد بیماران اعضای یک خانواده هستند و معمولاً شامل دو خواهر میباشند.
سببشناسی:
علت این اختلال عمدتاً روانشناختی است؛ با این حال احتمالاً یک تأثیر ژنتیکی نیز وجود دارد چون این اختلال غالباً اعضای یک خانواده را درگیر میکند. اعضای خانواده بیماران مبتلا به این اختلال، در معرض خطر اسکیزوفرنی قرار دارند. عوامل روانشناختی یا روانی – اجتماعی عبارتند از یک ارتباط اجتماعی منزوی، که در آن یک نفر سلطهپذیر و وابسته بوده و دیگری غالب است و دارای یک نظام روانپرشی تثبیت شده میباشد.
- اختلال سايكوتيك مشترك
A. در ارتباط نزديك با شخص يا اشخاص ديگري كه هذيان جا افتادهای دارند، فرد نيز دچار هذيان شود.
B. محتواي اين هذيان با هذيان جا افتادة آن فرد يا افراد ديگر مشابهت داشته باشد.
C. اختلال را نتوان با يك اختلال سايكوتيك ديگر (مثل اسكيزوفرني) يا يك اختلال خلقي با خصايص سايكوتيك توجيه كرد و نيز ناشي از اثرات جسمي مستقيم يك ماده (مثلا مادهای كه مورد سوءمصرف قرار میگیرد. يا يك دارو) يا يك بيماري طبي عمومي نباشد.
این افراد تا حدی تماس خود را با واقعیت حفظ میکنند، در حالی که شخصیت سلطهپذیر با درماندگی و اضطراب،خواهان مراقبت و پذیرش توسط فرد غالب است. این دو نفر غالباً یک رابطه قویاً دو سوگرا دارند.
تشخیص، نشانهها، و علائم.
هذیانهای گزند و آسیب شایعترین علامت هستند؛ تظاهر اصلی این اختلال، مشترک بودن و پذیرش کورکورانه هذیانی توسط دو نفر است. ممکن است این دو نفر برای خودکشی یا دیگرکشی توافق نمایند. میزان بهبود این اختلال متغیر است و در بعضی موارد 10 تا 40٪ کاهش مییابد. به صورت سنتی،باید بیمار سلطهپذیر را از بیمار غالب و روانپرشی جدا کرد؛نتیجه مطلوب این اقدام تقلیل سریع علائم روانپرشی است. در صورت برطرف شدن علائم، ممکن است بیمار سلطهپذیر دارای معیارهای یک اختلال روانپرشی دیگر،نظیر اسکیزوفرنی یا اختلال هذیانی باشد.
درمان:
بیماران باید از یکدیگر جدا شوند . داروهای ضدروانپریشی برای هر دو حالت سلطه پذیر و غالب بیماری مفید واقع میشود.